Evrensel Tasarım ya da Erişilebilir Tasarım ile ilgili en yaygın düşüncelerden biri o tasarımın çirkin olacağıdır. Tasarımcı ve mimarlar da bunu bir bahane olarak kullanırlar zaman zaman... ve tasarımı değiştirmeyi reddetmek için bir nedendir çoğu kez... Tasarımı kısıtladığı bile konuşulur...
Kocaman bir YALAN..! Erişilebilir bir tasarımın "güzel" "estetik" olmaması için hiç bir neden yoktur. Eğer bir estetik sorunu varsa, bu sonucun nedeni tasarımcının beceriksizliğinden başka bir şey değildir.
Ayrıca engelli kişiler de güzel tasarımları kullanmayı severler.. onları diğerlerine tercih ederler.. beğenileri vardır..
![]() |
Kenneth Laurent - ev sahibi |
Ünlü mimar Frank Lloyd Wright 'ın yıllar önce, 1949 yılında, bir veteriner için tasarladığı ve inşa edilen ev, tekerlekli sandalye kullanımına uygun olarak tasarlanmıştır. Ev, aktif bir tekerlekli sandalye kullanıcısının tüm ihtiyaçlarına cevap vermekteydi. Ev sahibi Mr. Laurent için, manzarayı rahatlıkla görebilmesi için yere kadar camlar yapıldı. Ev içindeki bir çok mobilya ve bina parçası, ayakta değil, oturarak yararlanmaya elverişli olarak tasarlanmıştır.
![]() |
Laurent evi |
Bahçe düzenlemesi setlemelerden kaçınılarak rampalarla halledilmiş, evin planı koridorlardan ve mümkün olduğunca kapalı mekanlardan kaçınılarak, ancak mahremiyetler de göz ardı edilmeden tek katta oluşturulmuştur.
![]() |
Laurent evi planı |
Bir diğer örnek, mimar Michael Graves'in tasarımı olan Virginia'daki evlerdir ve 2011 yılında inşa edilmişlerdir. Savaşta yaralanmış askerler için yapılan bu evlerde, mutfak, banyo ve yatak odaları ile diğer tüm alanlardaki detaylar tekerlekli sandalye kullanıcısına uygun olarak tasarlanmıştır.
Örneğin iç kapıların tümü "sürme"dir... evde hiç eşik yoktur.
Mimar Graves'in bilinmeyen bir enfeksiyon sonucunda 2003 yılında belinden aşağısı felç oldu ve tekerlekli sandalye ile yaşamını sürdürmektedir... (mimarın 2003 yılından önceki tasarımlarını inceleyeceğim..!)Evlerin estetik ve çağdaş görünümlüdür. Gazi askerlerle ve erişilebilirlik uzmanları ile görüşerek tasarımını oluşturmuştur.
Örnekler çoğaltılabilir, detaylandırılabilir. Örneğin bir alışveriş merkezindeki engelli tuvaleti çok estetik tasarlanabilir. Bütün bu anlatımları sonucunda, uyumlu, estetik bir tasarıma daha çok bedel ödeyeceğiniz anlamı çıkmamalıdır. Yaşlanan nüfusumuz ve anneanne - dede ile yaşanan kalabalık aile düzenlerimizin değişmesi ile estetik ve erişilebilir evlere ihtiyacın ve dolayısıyla talebin artacağı aşikardır.
Erişilebilirlik çirkinlik anlamına gelmemektedir. Bu konuyu örneklerle anlatmaya devam edeceğim..
15.04.2013/ÖB